Đường đua Montreal

Đường đua Montreal.

Năm 1967, lần đầu tiên một chặng đua trong lịch trình của giải F1 vô địch thế giới diễn ra tại Canada, nhưng đến nay nước này mới chỉ trình làng được 2 tay đua tên tuổi là cha con Gilles và Jacques Villeneuve. Tuy nhiên, quốc gia Bắc Mỹ này lại có tới 3 đường đua từng đứng ra đăng cai các grand prix.

Grand Prix Canada đầu tiên diễn ra năm 1967, tại đường đua nằm trong công viên Mosport, ở phía đông Ontario, và người chiến thắng là Jack Brabham. Đó là một địa điểm tuyệt đẹp, con đường uốn khúc qua một khu rừng với nhiều khúc cua gấp.

Do sự tranh cãi giữa những người Canada nói tiếng Pháp vùng Quebec với những người Canada nói tiếng Anh, cuộc đua phải luân phiên diễn ra giữa Mosport và Mont-Tremblant, đường đua nằm tại Sainte Jovite ở Quebec. Đây cũng là một nơi có khung cảnh khá thơ mộng nhưng tình trạng này không kéo dài lâu, do Mont-Tremblant bị đánh giá là không đảm bảo an toàn. Kể từ năm 1971 chỉ có Mosport còn giữ được quyền đón tiếp các cuộc đua F1.

Thành phố Montreal, Canada.

Mosport là bối cảnh của nhiều cuộc tranh tài đáng nhớ. Một trong những cuộc đua ấn tượng nhất diễn ra vào năm 1973, khi đó trời đổ mưa và gây nên cảnh hỗn loạn thật sự, và lần đầu tiên người ta sử dụng Safety car (xe an toàn) để dẫn đường. Peter Revson giành chiến thắng ở cuộc đua lần này. 3 năm sau, cuộc đua diễn ra hết sức ngoạn mục với James Hunt về nhất. Năm kế tiếp, Jody Schkecter mang về cho đội đua Canada Wolf danh hiệu thứ 3 và cũng là cuối cùng của đội.

Vào năm 1977, những người Canada gốc Pháp, được động viên bởi thành công của ngôi sao mới nổi Gilles Villeneuve (ký hợp đồng với đội Ferrari vào năm 1978) đã nhận thấy rằng họ cần có một đường đua khác thay cho Mont-Tremblant tại Quebec. Kế hoạch xây dựng một đường đua hoàn toàn mới bị bác bỏ vì chi phí quá đắt và đòi hỏi rất nhiều thời gian. Vấn đề được giải quyết chóng vánh khi người ta quyết định liên kết các con đường trên đảo Đức Bà lại, tạo thành trường đua.

Hòn đảo này nằm giữa sông St. Lawrence và con kênh cùng tên (được đào vào năm 1959 để tàu bè có thể chạy từ Đại Tây Dương thẳng tới vùng Hồ Lớn và các thành phố công nghiệp của Mỹ như Buffalo, Cleveland, Detroit và Chicago). Đảo là nơi tổ chức Hội chợ thế giới Expo 1967. Nằm cách trung tâm Montreal chỉ vài phút, đây còn là địa điểm thi đấu môn đua thuyền của Olympic 1976. Sau đó, thành phố đã đầu tư 2 triệu USD, biến nơi đây thành đường đua, sẵn sàng đón tiếp Grand Prix Canada lần đầu tiên vào năm 1978. Đường đua này về sau còn được gọi là Gilles Villeneuve để tưởng nhớ tay đua lừng danh này.

Quang cảnh trên đường đua Montreal.

Năm đó, đội Lotus thống trị suốt mùa giải. Danh hiệu vô địch thế giới đã thuộc về Mario Andretti với chiếc Lotus 79 tại Grand Prix Italy, ở đường đua Monza. Cùng ngày, đồng đội của anh là Ronnie Peterson đã bị đụng xe và qua đời vào hôm sau. Thay thế Peterson trong cuộc đua tại Montreal, Jean Pierre Jarier dẫn trước suốt 49 vòng đầu trên tổng số 70 vòng, nhưng rồi sự cố xảy ra với chiếc Lotus giúp người hùng địa phương Gilles Villeneuve giành chiến thắng trước sự cổ vũ của 73.000 khán giả.

Năm sau, Alan Jones của Williams về nhất nhưng cuộc đua gây chú ý nhiều hơn bởi quyết định nghỉ hưu của Niki Lauda (năm 1982, Lauda quyết định trở lại và một lần nữa trở thành quán quân thế giới lần thứ 3 vào năm 1984). Năm 1980, Alan Jones lặp lại thành tích của anh, đồng thời giành luôn danh hiệu vô địch thế giới dù đã va chạm với Nelson Piquet tại vạch xuất phát. Tai nạn này gây ra một loạt vụ đụng xe khiến cuộc đua phải dừng lại tạm thời. Mike Thackwell, tay đua trẻ nhất trong lịch sử xuất phát tại một grand prix vào ngày đó, chỉ có thể chạy vài trăm mét. Thackwell tránh được tai nạn nhưng cả 2 tay đua khác của đội Tyrrell không làm được như thế. Do không còn chiếc xe dự phòng nào, Thackwell phải nhường xe cho đồng đội khi cuộc đua xuất phát trở lại.

Năm 1981, cuộc đua diễn ra dưới trời mưa nặng hạt. Jacques Laffite của đội Ligier giành chiến thắng nhờ bộ lốp của hãng Michelin và động cơ Matra V12. Như thường lệ, Gilles Villeneuve làm dấy lên sự phấn khích trên các khán đài, dù chiếc Ferrari của anh tỏ ra yếu ớt so với các đối thủ. Sau một loạt tai nạn, Villeneuve vẫn đủ sức cán đích thứ ba.

Năm 1982, lịch thi đấu Grand Prix Canada chuyển lên tháng 6. Các tay đua vào cuộc với tâm trạng u ám vì 1 tháng trước đó, Gilles Villeneuve tử nạn trong vòng đua phân hạng tại đường đua Zolder. Đồng đội Ferrari của anh, Didier Pironi giành vị trí xuất phát đầu tiên nhưng chỉ ngay sau khi xuất phát, Pironi bị đâm từ phía sau xe bởi chiếc Osella của Ricardo Paletti. Tay đua trẻ Paletti được đưa tới bệnh viện nhưng sau đó không qua khỏi. Lần đầu tiên động cơ turbo tăng áp của BMW chiến thắng nhờ Nelson Piquet của đội Brabham. Hãng sản xuất có trụ sở tại Munich, Đức, tiếp tục đứng đầu tại Montreal năm 1984, còn các năm 1983 và 1985, Rene Arnoux và Michele Alboreto đưa Ferrari lên vị trí số một. 1986, Nigel Mansell cùng đội Williams-Honda bước lên bục cao nhất.

M. Schumacher đã 5 lần chiến thắng tại GP Canada.

Năm 1987, sự cạnh tranh giữa 2 hãng bia Molson và Labatt là nguyên nhân dẫn đến việc Canada bị loại khỏi lịch trình thi đấu của giải F1 vô địch thế giới. Nhưng ngay năm sau, cuộc đua trở lại và tại đường đua Montreal được nâng cấp, Ayrton Senna qua mặt tất cả các đối thủ để cán đích đầu tiên. Tay đua người Brazil còn chiến thắng thêm một lần vào năm 1990. Năm 1989, Thierry Boutsen về nhất trên chiếc xe Williams-Renault, dưới trời mưa nặng hạt. Năm 1991, chính Nelson Piquet (đội Benetton) cũng ngạc nhiên khi đoạt danh hiệu từ tay Nigel Mansell, người hỏng xe ở vòng cuối cùng. Giải năm 1995 là một sự ngạc nhiên khác khi Jean Alesi vượt qua đương kim vô địch thế giới Michael Schumacher.

Năm 1996, cạnh tranh diễn ra hấp dẫn giữa 2 tay đua đội Williams, và Damon Hill đã đánh bại Jacques Villeneuve, con trai của Gilles Villeneuve. Năm 1998, M. Schumacher lần thứ ba đoạt danh hiệu tại Montreal, một phần nhờ may mắn do cuộc đua phải dừng lại giữa chừng vì một tai nạn nghiêm trọng, trong đó Olivier Panis của đội Prost bị thương nặng ở chân. Năm 1999, chính M. Schumacher gặp tai nạn do mắc sai lầm, nhường ngôi số một cho Mika Hakkinen, vô địch thế giới cùng năm. Năm 2000 và 2001, anh em nhà Schumacher, Michael và Ralf, thay nhau về nhất. Năm 2002 là một năm đáng nhớ với Ferrari vì M. Schumacher đã giúp họ chiến thắng tại grand prix thứ 150 trong lịch sử của đội.

Thành Lê (theo Encyclopedie F1)