Bạn nên dùng vitamin như thế nào?

Vitamin rất quan trọng đối với sức khỏe, nhưng sử dụng nó như thế nào để có tác dụng tốt với cơ thể?

Vitamin trong thức ăn, hay vitamin tổng hợp đều tốt!

Hoa quả chứa rất nhiều vitamin

Xét về mặt cấu trúc hóa học và hoạt tính sinh học, cũng như về tính năng tác dụng thì không có sự khác biệt giữa hai loại vitamin này. Hơn nữa, khác với vitamin có trong thức ăn, vitamin tổng hợp được cơ thể hấp thụ 100% qua ruột. Đồng thời, vitamin tổng hợp hết sức an toàn, kể cả những thực phẩm dinh dưỡng gồm hỗn hợp sữa trộn lẫn vitamin dành cho trẻ.

Thực ra, để có đủ vitamin cần thiết cho cơ thể, không cần phải dùng vitamin tổng hợp mà chỉ cần hằng ngày ăn đủ các loại thức ăn giàu vitamin và uống nước trái cây.

Nên thường xuyên bổ sung vitamin

Vitamin rất cần thiết cho nhiều quá trình trao đổi chất, các phản ứng sinh hóa phức tạp của cơ thể bằng cách giúp các men hoạt động tốt hơn. Do đó, phải thường xuyên bổ sung vitamin vào cơ thể, thông thường nhất là qua đường ăn uống. Nếu không cung cấp đầy đủ vitamin cho cơ thể, những men tham gia vào chu trình sống có thành phần vitamin sẽ không hoạt động được thì rất có thể bệnh lý sẽ xuất hiện.

Ngay sau khi thiếu vitamin, sự trao đổi chất trở nên rối loạn, cơ thể bị suy yếu, như trong trường hợp thiếu vitamin B12 sau khi cắt đoạn dạ dày, viêm dây thần kinh hoặc thiếu vitamin B1 gây suy tim... Nếu được nhanh chóng bổ sung vitamin, dù bằng đường tiêm hay uống, đều có thể mang lại kết quả khả quan.

Người ta đâu có... béo lên do uống vitamin thường xuyên!

Nhiều trường hợp, khi cơ thể thiếu vitamin, người ta sẽ ăn nhiều hơn để có thể bổ sung đủ mức vitamin cần thiết và điều này làm tăng cân.

Với cuộc sống phát triển ngày nay, nguyên nhân chủ yếu gây thiếu vitamin là do thiếu vitamin trong khẩu phần ăn. Đó là do người ta tiêu hao năng lượng do vận động ít hơn, lao động chân tay ít hơn nên ăn ít hơn. Khẩu phần ăn hạn chế này không cung cấp đủ các loại vitamin và chất khoáng cho cơ thể. Thường là thiếu nhiều loại vitamin cùng một lúc, nên khi điều trị cần phối hợp nhiều loại vitamin.

Việc bổ sung đầy đủ vitamin sẽ làm bình thường hóa quá trình trao đổi chất mà không hề làm tăng trọng lượng cơ thể.

Uống vitamin sau bữa ăn là tốt nhất

Khi hấp thụ vào cơ thể, có bốn loại vitamin phải tan trong mỡ mới hấp thụ được: vitamin A, K, D, E. Còn lại là các vitamin tan trong nước. Vì thế, người ta khuyên nên uống các loại vitamin sau bữa ăn.

Có thể uống riêng từng loại vitamin hoặc uống chung cùng một lúc đều được bởi tất cả chúng đều được hấp thụ trong ruột non mà không hề có sự tương tác lẫn nhau.

Vitamin không gây dị ứng

Vitamin tham gia vào nhiều quá trình trao đổi chất của cơ thể nên chúng không phải là chất xa lạ với cơ thể người. Vitamin không làm hình thành kháng thể, tức là không thể kích thích những phản ứng dị ứng.

Vấn đề là liều lượng. Vitamin trở nên nguy hiểm, có thể gây chết người khi tiêm truyền tĩnh mạch hoặc tiêm bắp liều cao. Trong trường hợp này, người ta thường tưởng nhầm tác dụng phụ của việc dùng vitamin quá liều là dị ứng.

Với liều bình thường, ít có khả năng ngộ độc vitamin

Các vitamin tan trong nước khi thừa đều bài tiết ra ngoài cơ thể theo nước tiểu nên không có sự đe dọa bởi tình trạng nhiễm độc vitamin. Còn các vitamin tan trong mỡ không thể đào thải qua thận mà các lượng thừa đều được dự trữ trong mô mỡ của gan. Khả năng tích lũy của gan lớn nên có thể đủ dự trữ, chịu đựng trong một thời gian dài.

Chỉ khi quá liều quá cao, gấp tới hàng nghìn lần mới gây nguy hiểm. Trường hợp này hay xảy ra khi dùng vitamin dạng dầu. Vì thế, không nên cho trẻ nhỏ uống vitamin D bằng thìa như khi cho uống dầu cá.

Một số vitamin có thể làm chậm quá trình lão hóa

Hàng loạt nghiên cứu về tác dụng chống lão hóa của vitamin đã được khảo cứu. Nhưng cho đến nay, chỉ mới có ba loại vitamin được khẳng định và chứng minh đầy đủ là có tác dụng chống lão hóa có hiệu quả trên người là tiền vitamin A (β caroten), vitamin E và vitamin C.

Tình trạng thiếu vitamin ảnh hưởng trước hết đến da, tóc và móng chân, móng tay. Để khắc phục tình trạng này, phải thường xuyên uống vitamin.

Vitamin không thể làm cho con người trẻ ra nhưng có thể làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể.

• BS Bùi Nguyên Kiểm (BV Việt Đức)