Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường

Đó là khẳng định của các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam, trong văn bản nêu nhận định về cơ chế nền kinh tế của Việt Nam, vừa được gửi sang Washington. Theo thông lệ, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) sẽ căn cứ vào những ý kiến trên để đưa ra quyết định cuối cùng, dự kiến sẽ vào tháng 3/2003.

Ngày 14/8, DOC đã có thư ngỏ , đề nghị mọi tổ chức, cá nhân khắp nơi trên thế giới đưa ra ý kiến về cơ chế nền kinh tế Việt Nam. Về phía Việt Nam, sau khi cung cấp ý kiến , còn có văn bản phản biện nhằm bẻ gãy những cáo buộc của bên nguyên đơn (Hiệp hội các chủ trại cá nheo Mỹ - CFA).

CFA đưa ra các luận điểm chính: Đồng nội tệ của Việt Nam không được chuyển đổi tự do, hoặc nếu có thì cũng không vì mục đích tiền tệ và nguồn vốn; Mức lương không được xác định trên cơ sở mặc cả tự do giữa chủ doanh nghiệp và lao động; Việt Nam vẫn duy trì sự quản lý hà khắc đối với các liên doanh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; Chính phủ vẫn khẳng định quyền sở hữu và kiểm soát đối với toàn bộ phương tiện sản xuất; Chính phủ nắm quyền kiểm soát việc phân phối tài nguyên, quyết định giá cả cũng như đầu ra của sản phẩm.

Trong toàn bộ tài liệu dài hơn 70 trang này, CFA còn "đề nghị DOC cân nhắc kỹ lưỡng khi xem xét cơ chế nền kinh tế Việt Nam. Bởi về cơ bản, Việt Nam không giống với những nước vừa được Chính phủ Mỹ trao cho quy chế kinh tế thị trường vì vẫn duy trì chế độ cộng sản...". Theo các chuyên gia, những nhận xét của CFA thiếu căn cứ thực tiễn và thể hiện sự thiếu hiểu biết về tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam hiện nay.

Đến nay, có 14 văn bản phúc đáp đã gửi về DOC. Ngoài phần giải trình của phía Việt Nam và phản bác của CFA (thông qua đại diện pháp lý là Akin Gump) là thư của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), phủ nhận cáo buộc nền kinh tế Việt Nam là phi thị trường.

11 lá thư ngỏ của các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam như: Hội đồng Thương mại ASEAN - Mỹ, Hội đồng Thương mại Việt - Mỹ, Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam, Tập đoàn bảo hiểm Citigroup (Mỹ), Công ty quốc tế Chinfon (Đài Loan), Tập đoàn Unilever (EU), Công ty TNHH Vedan Việt Nam (Đài Loan), Tập đoàn sản xuất thức ăn gia súc Cargill (Mỹ), Công ty American Standard Việt Nam và Tập đoàn Bảo hiểm Mỹ New York Life International. Tất cả những lá thư này đều khẳng định Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường hoặc đang vận hành theo hướng thị trường. Đồng thời, đề nghị DOC xác định quy chế nền kinh tế thị trường cho Việt Nam.

Trao đổi với VnExpress, các quan chức của IMF và WB đều khẳng định, xét trên tất cả các phương diện, Việt Nam thể hiện rõ là nước đang vận hành theo cơ chế kinh tế thị trường.

Toàn bộ 14 văn bản phúc đáp đang được đăng tải công khai trên trang web của DOC. Bạn đọc quan tâm có thể down load những tài liệu này để biết thêm chi tiết:

Song Linh