Siêu thị miễn thuế Mộc Bài "miếng mồi ngon" cho lái buôn

- Nằm sát biên giới Campuchia siêu thị miễn thuế Mộc Bài (GC) ra đời với mong muốn níu chân khách du lịch đổ về Tây Ninh mua sắm - giải trí - tiêu tiền. Tuy nhiên, con đường chinh phục khách du lịch hiện vẫn xa mà siêu thị thì đã nhanh chóng trở thành "miếng mồi ngon" và "béo bở" cho lái buôn, cò hàng.

Rượu Tây là mặt hàng được khách mua sắm nhiều nhất tại siêu thị miễn thuế. Ảnh: Nguyễn Sa

Chuyến xe buýt ấn tượng

Rời Mộc Bài vào lúc hơn 17 giờ, chuyến xe buýt Phương Trinh (61H-6367) chiều Chủ nhật 16/4 chật cứng người, nhiều hành khách phải chen nhau đứng lúc nhúc vì không còn ghế. Trên sàn xe và khắp khe hở giữa các hàng ghế ngồi là những bao xốp đựng hàng to tướng in chữ GC. Người bạn đi chung chuyến xe buýt với tôi trầm trồ: “Coi vậy mà nhiều người cũng chịu mua sắm quá ha, em cứ tưởng...”.

Chưa dứt câu, cô bạn tôi lại tròn xoe mắt ngạc nhiên khi nhìn thấy một người đàn ông ngồi ở ghế bên cạnh rút trong túi xách ra 1 xấp biên lai mua hàng dày cộm. Nhẩm tính phần tiền thanh toán từ khoảng 20 biên lai này đã lên đến gần chục triệu đồng và vị khách này chỉ mua 1 mặt hàng duy nhất là rượu ngoại như Chivas Regal, Henessy Cognac, Jonhy Walker... Trong khi theo qui định mỗi một khách nội địa chỉ được mua hàng miễn thuế 500.000đ và mỗi CMND chỉ được dùng 1 lần/ngày.

Lúc này xe buýt đã rời khỏi Mộc Bài, vào tới thị trấn Trảng Bàng (Tây Ninh), người đàn ông trên vội vã bước xuống xe, bên dưới đã có vài người chờ sẵn phụ lôi từ trong thùng chứa hàng nằm dưới xe buýt ra các giỏ rượu và nhanh chóng đẩy vào trong căn nhà bên đường.

Không khí trên xe lúc này im ắng hơn vì nhiều người bắt đầu ngủ mơ màng, song không khí này chẳng kéo dài được bao lâu vì những cú phone điện thoại léo nhéo của vài phụ nữ trên xe bắt đầu xuất hiện. Đại loại như “Bà Hạnh đó hả, chuẩn bị ra nhận hàng, tui đã đưa về tới Củ Chi đây này”; “Yên tâm, bữa nay gom được tới 7 triệu lận”...

Gần ra khỏi địa bàn Tây Ninh, trời bắt đầu đổ mưa, nhân viên nam soát vé xe buýt ném cái nhìn tinh quái vào một phụ nữ tay liên tục bấm điện thoại và nói: “Khoẻ rồi nha, mưa lớn kìa”. Và qua lời trao đổi giữa họ tôi mang máng hiểu ra họ đang “canh me” lực lượng quản lí thị trường (QLTT). Cơn mưa bất chợt này có thể giúp họ an tâm vì họ cho rằng sẽ chẳng có “ông kẹ” nào chịu khó xuất hiện giữa cơn mưa tầm tã thế này.

Không giấu giếm, 2 phụ nữ trên xe bắt đầu bung các bao đựng hàng lớn ra, gom tất cả những gói hàng nằm rải rác trên sàn xe và khắp các khe hở giữa các hàng ghế ngồi ngay chân hành khách. Ngay cả trên dãy kệ cao trên đầu hành khách - nơi dành để gác hành lý cũng đã được giấu nhiều gói hàng.

Thì ra, những người này đã lên xe buýt trước hành khách, chia nhỏ từng bịch hàng để qua mặt QLTT (vì những gói hàng được phân tán nhỏ ngay chân ghế trông như là của từng hành khách ngồi trên xe).

Tinh vi hơn, hai người phụ nữ này bắt đầu lướt người từ trên đầu xe buýt đến cuối xe, đưa tay lần lượt tháo nút thắt của các tấm rèm cửa sổ trong xe. Từ trong rèm, các hộp hoá mỹ phẩm (sữa tắm, dầu gội, kem đánh răng...) ồ ạt đổ ra, rớt cả trên người hành khách còn họ cứ thản nhiên lượm hàng bỏ vào bao. Quả thật, với “chiêu” giấu hàng trong các rèm cửa sổ này xem ra nếu có QLTT kiểm tra cũng khó mà phát hiện.

Khung cảnh trên xe buýt bây giờ nhộn nhạo như một cái chợ thực thụ bởi tiếng lẹt xẹt thu gom hàng, tiếng trao đổi, tính toán hào hứng của các lái buôn. Xe buýt dường như chỉ thuộc về họ trong khi mỗi hành khách trên xe đã phải mua vé chuyến Mộc Bài - TP.HCM với giá 15.000đ/vé.

Một lái buôn nữ đang cầm cây viết để ghi lại số lượng hàng đã mua, tôi nhanh tay tặng cây viết cho chị để bắt chuyện, làm quen và chị không ngần ngại nói về công việc hiện nay của mình.

Khách hàng của siêu thị chủ yếu là... cò

Theo người lái buôn này, từ ngày siêu thị hoạt động đến nay chị không cần phải lặn lội sang Campuchia “săn” hàng. Từ Củ Chi (huyện thuộc TP.HCM, một đầu giáp trung tâm TP.HCM một đầu giáp Mộc Bài) một tuần chị lên siêu thị GC “gom hàng” vài lần, chủ yếu là rượu và hoá mỹ phẩm, sau đó đưa về TP.HCM cung ứng lại cho bạn hàng.

“Bạn hàng của tui đa số là các tiểu thương kinh doanh trong chợ Bến Thành, tui chỉ lấy đúng mặt hàng và số lượng họ yêu cầu vì họ bán các mặt hàng này rất chạy. Rượu, mỹ phẩm trong siêu thị miễn thuế so với giá họ phải lấy sỉ tại các nhà nhập khẩu thì hàng rẻ hơn nhiều, thậm chí có nhiều nhãn hàng thị trường bên ngoài không có” - chị khẳng định.

Tôi thắc mắc về qui định khách hàng chỉ được mua 500.000đ/ngày chị nói: “Cái này khỏi phải lo, tui có nhiều cách để mua hàng”. Một trong những cách đó là bạn hàng của chị giúp gom CMND từ những người thân quen, giao cho chị. Chị lần lượt vào siêu thị mua hàng, mỗi lần thanh toán tiền là một CMND khác nhau. “Cũng có lúc xui gặp lực lượng kiểm tra tại siêu thị, họ phát hiện ảnh người trong CMND khác với người mua nhưng phần lớn là trót lọt” - chị kể.

Một cách nữa là thuê những người địa phương thất nghiệp ngồi chầu chực xung quanh siêu thị để mua hàng - cũng tạm gọi là “cò”. Chị đưa số CMND đã gom được cho họ, cứ mỗi hoá đơn mua hàng phải trả chi phí cho cò 6.000đ. Hôm nào không mượn được CMND của bạn hàng, người quen thì “thuê” CMND từ cò, giá thuê CMND là 10.000 đ/lượt.

“Ngoạn mục” hơn, để lách qui định các tay lái buôn không ngại dùng cả người từ Campuchia sang mua hàng vì đối với khách Campuchia siêu thị không giới hạn số tiền mua hàng như khách nội địa.

Được biết, nếu các tiểu thương, nhà buôn từ TP.HCM hay các tỉnh lân cận xuống thẳng Mộc Bài để gom hàng thì chỉ mất một ít tiền thuê cò mua hàng. Còn nếu không có công đi, đặt hàng lại từ các lái buôn như các hành khách trên xe này thì phải trả thêm tiền cho mỗi sản phẩm từ 5.000 - 10.000đ.

Tay chỉ chai rượu Henessy Cognac chị T., tên người lái buôn trên cho hay: “Tui mua 380 ngàn đồng, về Sài Gòn bán lại 390 ngàn đồng, lời có 10 ngàn đồng chớ mấy!”. Tôi thử nhẩm sơ qua số hàng, khoảng 50 chai rượu, như vậy mỗi chuyến chị có thể bỏ túi gần 500 ngàn đồng.

Liệu có hút khách du lịch, khách thập phương?

Trong 2.000-3.000 lượt khách đến siêu thị/ngày có bao nhiêu % số khách là "cò" hoặc là dân buôn hàng? Ảnh: Nguyễn Sa

Với lợi thế kinh doanh hàng giá rẻ (nhờ miễn thuế) siêu thị GC ra đời nhằm lôi kéo khách du lịch, khách thập phương (từ các tỉnh thành lân cận Tây Ninh) đổ về Tây Ninh mua sắm, góp phần phát triển ngành du lịch - thương mại - dịch vụ của tỉnh. Mới hoạt động khoảng 5 tháng nay GC cũng đã thu hút được khá nhiều khách du lịch, khách thập phương với lưu lượng từ 2.000-3.000 khách/ngày, cuối tuần khoảng 7.000-9.000 khách/ngày.

Sau chặng đường đi gần 70km từ Sài Gòn đến siêu thị GC nhu cầu đầu tiên của nhiều vị khách hàng là đi tìm… WC. Chúng tôi vào nhà vệ sinh, hàng chục người đến trước đã có mặt chầu chực chờ chỗ trống, tiếng phàn nàn liên tục cộng với mùi amoniac nồng nặc khiến nhiều người chấp nhận bỏ cuộc, chạy ra ngoài.

Vào trong siêu thị, cái mát mẻ bên trong cũng đã xoa dịu phần nào sự căng thẳng từ ngoài WC, tôi hào hứng lấy chiếc xe đẩy dạo qua một vòng. Đúng là ở đây có nhiều sản phẩm ngoại khá lạ, tập trung vào các mặt hàng dầu gội, sữa rửa mặt, sữa tắm… Một nhóm phụ nữ dáng vẻ nông dân đứng trước quầy chứa đầy sữa dưỡng em bé chỉ toàn là tiếng tây, xem qua xem lại và hỏi tôi “cái này để làm gì vậy em?”. Tôi bất đắc dĩ trở thành “nhân viên” siêu thị hướng dẫn cho họ cách xài.

Lúc này tôi mới nhìn quanh, tất cả các quầy hàng đều không có nhân viên nữ đứng hướng dẫn cho khách hàng, chỉ có vài bảo vệ nam tay cầm bộ đàm thỉnh thoảng đi qua đi lại. Trong khi đó phần lớn các sản phẩm được bày bán trong siêu thị là nhãn hàng ngoại, nhiều sản phẩm không có dán nhãn phụ bằng tiếng Việt hỗ trợ khách hàng. Không có nhân viên đứng hướng dẫn và sắp xếp hàng hoá chỉnh tề cũng là điểm dẫn đến thiệt hại cho siêu thị vì tôi nhận thấy có khá nhiều khách hàng tự do bóc tách bao bì sản phẩm ra để xem bên trong, làm hư hỏng hàng hoá dù trước mặt đã có tấm biển: “Vui lòng không mở bao bì”.

Hình thức bán hàng tại GC gần giống như là siêu thị bán sỉ, thường bán nguyên lốc đối với các mặt hàng như thực phẩm, bánh kẹo, khăn giấy; bán nguyên thùng với nước giải khát, nước ngọt, bia; nguyên bộ như xoong nồi, chảo… Người có nhu cầu xài hàng lẻ như tôi vẫn chưa bỏ vào giỏ xe được món gì.

Sau một hồi dạo quanh, đói bụng và khát nước tôi ra khu ăn uống. Bảng giá làm tôi hoa mắt: cơm 25.000 đ/dĩa, bún bò, phở 35.000 đ/tô. Thôi, thì đành uống nước tạm vậy và đành phải cắn răng trả 10.000đ cho lon nước ngọt, 8.000đ cho chai nước suối. Những thứ này tôi có muốn mua trong siêu thị ra dùng cũng không được vì chỉ bán nguyên thùng.

Rất nhiều khách hàng, trong đó có cả người đến từ các tỉnh xa như Vũng Tàu, Đồng Nai… cho biết họ đến với GC chủ yếu vì tò mò: lần đầu tiên tại Khu vực phía Nam người tiêu dùng được mua hàng miễn thuế trong siêu thị.

Tuy nhiên, để khách hàng thực sự thích thú và gắn bó với siêu thị thì không phải chỉ có “miễn thuế” là đủ mà còn phải kể đến cả chất lượng dịch vụ, phục vụ đi kèm.

Ngoài ra, Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài cũng cần sớm có biện pháp ngăn chặn tình trạng cò buôn hàng đang thản nhiên “móc túi” Nhà nước, gây thất thoát tiền thuế lên đến hàng tỷ đồng. Được biết, chỉ riêng 4 tháng đầu đi vào hoạt động GC đã bán ra 115.000 chai rượu ngoại, trị giá khoảng 22 tỷ đồng.

• Nguyễn Sa