Giá thép giảm mạnh, nhiều DN phải ngưng sản xuất

Ngày 10/5/2004, Hiệp hội Thép Việt Nam lại có công văn số 11/2004HHTVN đề nghị xem xét thuế nhập khẩu thép.

Sản lượng thép trong nước hiện đang dư thừa.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam thì trong tháng 4/2004 các DN thép đang gặp khó khăn do sản xuất trong nước dư thừa công suất. Vì vậy nếu áp dụng mức thuế nhập khẩu thép là 0% và Bộ Thương mại vẫn khuyến khích nhập khẩu thép thành phẩm, trong lúc giá thép đang hạ sẽ dẫn tới tình trạng nhập khẩu ồ ạt thép vào Việt Nam, gây tồn đọng thép, làm cho các DN bị thua lỗ. Hiện nay có 4 DN đã phải ngừng sản xuất là Thép Việt Ý, Thép Hòa Phát, Thép Vina Kyoei và Thép Việt Hàn. Hiệp hội thép đề nghị Bộ Tài chính nên đánh thuế nhập khẩu với thép nhập từ khu vực ASEAN là 10% và ngoài ASEAN là 20%, thời gian áp dụng càng sớm càng tốt.

Với các sản phẩm thép mà Việt Nam đang dư thừa công suất hoặc đã sản xuất đủ như: thép ống, thép tráng kẽm, thép mạ, thép dây inox... đề nghị khôi phục mức thuế nhập khẩu (40%) đã áp dụng trước ngày 1/3/2004. Việc áp thuế nhập khẩu phôi 0% như hiện nay là hợp lý, nhưng để khuyến khích đầu tư sản xuất phôi trong nước Chính phủ cần xây dựng lộ trình đánh thuế nhập khẩu phôi thép.

Lo ngại từ thị trường Trung Quốc

Các DN sản xuất thép tỏ ra thực sự lo ngại trước những động thái từ thị trường Trung Quốc. Tổng Giám đốc Công ty VinaKyoei cho biết hiện nay để làm giảm sự phát triển quá nóng, Chính phủ Trung Quốc đã can thiệp vào hoạt động tín dụng nhằm làm giảm tốc độ đầu tư. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nhiều dự án sẽ phải tính toán lại hiệu quả và sẽ bị hoãn, bị giãn tiến độ, dẫn đến sản lượng thép dư thừa. Nếu Việt Nam vẫn áp dụng thuế nhập khẩu thép 0% thì sẽ phải hứng chịu thép tồn kho của Trung Quốc.

Ông Chu Quang Vũ - Giám đốc Công ty Thép Hòa Phát thông báo ngày 12/5 vừa qua đã nhận được thư chào bán phôi thép từ 1 nhà cung cấp Trung Quốc giá 316 USD/tấn, trong khi các giao dịch hiện nay khoảng 340 USD/tấn. Giá phôi xuống thấp thì giá thép cũng xuống theo. Nếu giá thép giảm xuống mà thuế nhập khẩu không được áp dụng trở lại thì sản xuất của toàn ngành thép sẽ bị tê liệt và lúc đó thị trường thép trong nước bị lệ thuộc hoàn toàn vào thị trường thế giới, bất cứ sự biến động nào của thị trường thế giới cũng gây ra những tác động rất mạnh và các công ty nhập khẩu lại đầu cơ, lũng đoạn thị trường.

Bên cạnh đó có nhiều nhà máy thép đang xây dựng tại Trung Quốc nhưng không phải do các tập đoàn thép đầu tư mà của các DN thuộc những lĩnh vực hóa chất, chế biến thực phẩm... Sản phẩm thép này rất khó kiểm soát được chất lượng. Thời gian qua đã có 3.100 tấn thép dây của Trung Quốc chất lượng kém nhập vào Việt Nam, chỉ tiêu thụ được một nửa, một số khách hàng mua thép này đang đòi trả lại nhà cung cấp.

Các DN sẽ bị thua lỗ

Ông Hoàng Văn Tòng - Phó Tổng Giám đốc Công ty Gang thép Thái Nguyên cho biết, giá bán thép trong nước thời gian qua luôn biến động theo giá phôi giao dịch (khi giá phôi trên thị trường thế giới tăng là giá thép trong nước cũng tăng theo ngay) là vì các DN muốn đảm bảo thu hồi được vốn để mua phôi lúc giá cao. Nay khi giá phôi trên thị trường thế giới xuống thấp thì giá thép trong nước cũng đã xuống theo. Hiện các DN đang bán thép ra ở mức 7,5 triệu đồng/tấn, tương đương với giá phôi là 350 USD/tấn, trong khi đang phải sản xuất với phôi nhập khẩu ký hợp đồng từ cách đây hai tháng với giá 420 USD/tấn. Như vậy DN đang chịu lỗ khoảng 80 USD/tấn phôi nhập. Khi DN tăng giá thép thì có nhiều ý kiến cho là lợi dụng sự biến động đẩy giá lên để hưởng siêu lợi nhuận, nhưng nay khi giảm giá và chịu lỗ thì không thấy cơ quan nào có ý kiến gì, tự DN xoay xở lấy. Năm 2003 thị trường thép cũng có diễn biến tươnng tự. Giá phôi tăng từ 220 USD/tấn trong quí I/2003 lên trên 300 USD/tấn vào quý II và III. Quí I các DN có lãi, nhưng quí II và III thì thua lỗ, đến quí IV hòa vốn, tính cả năm thì các DN đều hòa vốn. Năm nay các DN cũng xác định quí II và III sẽ bị thua lỗ, phải lấy lãi quí I bù vào để duy trì sản xuất.

• Trần Thủy