Chào Thị trường Chứng khoán tuổi 13

Cũng như mọi năm, dịp sinh nhật thị trường là dịp ĐTCK thực hiện khảo sát ý kiến của những người trong cuộc, để ghi nhận những đánh giá mới từ các chủ thể khi thị trường thêm tuổi mới. Nhưng năm nay, khác với mọi năm, những ý kiến mà chúng tôi nhận được từ cuộc khảo sát này lại khá khiêm tốn, phần lớn “người trong cuộc” có tâm lý ngại chia sẻ quan điểm, giữ mình ở trạng thái quan sát và chờ đợi là chính.

Tâm trạng chung này có phải là một loại biểu hiện “qua tuổi ấu thơ” và bước vào một giai đoạn mới, chín chắn hơn của TTCK Việt Nam?

Trên bình diện toàn thị trường, Sở GDCK TP. HCM (HOSE) chia sẻ với ĐTCK rằng, sau 12 năm, Sở có 302 cổ phiếu, 6 chứng chỉ quỹ, 44 trái phiếu được niêm yết, tổng giá trị vốn hóa hơn 668.036 tỷ đồng, tăng hơn 400% so với năm 2001.

Số lượng tài khoản được mở tại các CTCK thành viên là 1.201.005. Đó là những con số chứng minh tiến vượt bậc của HOSE sau 12 năm vận hành thị trường.

Ra đời sau HOSE 5 năm, sàn Hà Nội (HNX) có 7 năm ghi dấu ấn hoạt động và phát triển. HNX cho biết, sau 7 năm, Sở đã khẳng định vị thế của một sàn giao dịch vận hành thành công 3 thị trường: thị trường giao dịch cổ phiếu niêm yết, UPCoM và trái phiếu chính phủ, với những bước tiến đột phá về công nghệ và các sản phẩm mới phục vụ thị trường hiện đại và thân thiện với công chúng.

Không thể phủ nhận những nỗ lực vượt bậc của cả 2 Sở GDCK và nhiều chủ thể trên TTCK trong giai đoạn 12 năm đầu phát triển. Bước sang tuổi 13, toàn TTCK đang đứng trước đòi hỏi khác: tái cấu trúc để gia tăng hiệu quả, vươn lên để tham gia chuỗi cạnh tranh thu hút vốn trên toàn cầu. Từ cấp Sở GDCK, công cuộc tái cấu trúc, sáp nhập 2 Sở thành 1 đã được Chính phủ thống nhất về chủ trương.

Trong từng khối chủ thể trên TTCK như công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty niêm yết, công cuộc tái cấu trúc cũng đang được thực hiện mạnh mẽ.

Mô hình TTCK, mà hình ảnh cụ thể nhất là Sở GDCK trong giai đoạn mới sẽ như thế nào đang được UBCK xây dựng, với dự kiến Đề án tái cấu trúc Sở GDCK và Quyết định thành lập Sở GDCK Việt Nam được hoàn thiện phiên bản 1 ngay trong 6 tháng cuối năm này.

Hiện tại, ý tưởng cụ thể về phương án sáp nhập 2 Sở (Sở nào sẽ được chọn làm trụ sở chính, Sở nào sẽ thành đơn vị hỗ trợ) vẫn chưa được công bố và đây có lẽ sẽ là câu chuyện thú vị nhất của TTCK ở tuổi 13 này.

Ở tuổi 13, một thay đổi lớn khác của TTCK là tiêu chuẩn tối thiểu xét niêm yết. Theo Nghị định mới nhất hướng dẫn Luật Chứng khoán thì tiêu chuẩn để một DN được niêm yết trên TTCK là phải có vốn điều lệ tối thiểu 30 tỷ đồng, gấp 3 lần mức vốn tối thiểu 10 tỷ đồng được duy trì suốt 12 năm qua.

Bên cạnh đó, tuổi 13 là tuổi qua giai đoạn phát triển cơ bản, để chuẩn bị có thêm công cụ mới, sản phẩm mới, như thị trường phái sinh, các sản phẩm đầu tư theo chỉ số...

Trong quá trình đổi mới và tái cấu trúc này, mong mỏi lớn nhất mà ĐTCK ghi nhận được từ thị trường, là làm sao để TTCK hấp dẫn hơn so với các kênh đầu tư khác. Làm sao để DN niêm yết tiếp cận được kênh huy động vốn trung và dài hạn và đồng vốn nhà đầu tư bỏ vào thị trường này an toàn hơn.

12 năm qua, TTCK Việt Nam thiên về phát triển theo chiều rộng, nên trong lòng nó còn rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết. Chỉ khi thị trường thực sự mang lại lợi ích cho cộng đồng DN, cho nhà đầu tư thì khi đó, vai trò và khả năng phát triển của thị trường mới vững chắc về dài hạn.