621, 631, 627? “đánh đố” người tiêu dùng!

Diễn biến vụ KNORR “Tự nhiên hơn bột ngọt":

Ba "chất điều vị" xuất hiện trên nhiều loại bao bì hạt nêm - Ảnh: Thanh Đạm

TT- Vụ “Tự nhiên hơn bột ngọt” của “Knorr Đảm đang” nay lại xuất hiện thêm những điều khó hiểu liên quan đến “chất điều vị” ghi trên nhãn của sản phẩm này.

“Chất điều vị” với các mã số 621, 631 và 627 ghi trên nhãn Knorr là chất gì? Và có được phép sử dụng không?

Hạt nêm nào cũng có... chất điều vị!?

Trên bao bì “Knorr Đảm đang” - sản phẩm nêm nếm đa dụng - có ghi: “thành phần bao gồm muối, chất điều vị (621, 631, 627), đường tinh luyện, tinh bột, hương, bột thịt gà, bột tiêu và các loại gia vị tự nhiên khác”. Theo Viện Công nghệ thực phẩm (Bộ Công nghiệp), các chất điều vị (flavour enhancers) dùng làm tăng hay cải thiện vị của thực phẩm. Trên thị trường hạt nêm hiện nay, ngoài Knorr còn nhiều sản phẩm khác cũng có ba loại điều vị này.

Trên bao bì sản phẩm “Hạt nêm thịt heo” mang nhãn hiệu Vedan của Công ty Vedan VN cho thấy ngoài thành phần là muối, đường, tiêu trắng, ớt... còn có các chất điều vị (621, 627, 631). Và trên bao bì sản phẩm này còn có dòng chữ “Làm từ thịt heo nguyên chất”. Sản phẩm hạt nêm Aji-ngon của Công ty Ajinomoto VN thì ghi “Hạt nêm từ xương hầm và thịt” trên đầu bao bì và “Hương vị thịt thơm ngon đậm đà” bên dưới. Aji-ngon còn ghi rõ ràng tên khoa học của các chất cấu thành nên sản phẩm như chất điều vị 621 (mononatri glutamat), chất điều vị 631& 627 (dinatri inosinat & dinatri guanilat) bên cạnh muối, đường, nước cốt, bột thịt gà...

Tương tự, trong thành phần hạt nêm thịt heo “Maggi Ngon Ngon” của Công ty Nestlé VN cũng có chất điều vị (621, 631, 627) cùng với muối, đường, hương thịt heo tổng hợp... Hãng này cũng thuyết phục người tiêu dùng với câu “Được làm từ thịt heo nguyên chất” và “Đậm đà vị thịt”. Còn hạt nêm Vicook’s của Công ty TNHH Vĩnh Nguyên mang dòng chữ “100% được chế biến từ thịt gà và thịt heo”. Thành phần của Vicook’s cũng là chất điều vị (621, 631, 627), bột thịt, hương thịt, muối, đường...

Theo ông Trần Đáng, cục trưởng Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm - Bộ Y tế, chất điều vị có mã số 621 chính là bột ngọt/mì chính, còn hai chất điều vị 631 và 627 thì không có trong “Qui định danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm” (ban hành theo quyết định số 3742/2001 ngày 31-8-2001 của Bộ Y tế).

“Trên nguyên tắc, các chất phụ gia không có trong danh mục của VN là không được phép sử dụng. Tuy nhiên, nếu chúng có trong danh mục của Ủy ban Tiêu chuẩn hóa thực phẩm quốc tế (Codex), chúng tôi sẽ thành lập hội đồng chuyên gia tư vấn, nếu xem xét thấy không độc cho người tiêu dùng VN thì nhà sản xuất mới được phép sử dụng” - ông Đáng nói.

Tuy nhiên, ông Đáng cũng nhấn mạnh không phải chất gì Codex cho phép cũng có thể sử dụng ở VN vì có nhiều chất thể trạng người VN không dung nạp được và sẽ gây hại. Thế nhưng, trước câu hỏi chất điều vị 631 và 627 đang được sử dụng ở hầu hết sản phẩm bột nêm hiện nay đã được hội đồng tư vấn này thẩm định như thế nào, ông Đáng bảo: “Cái đó tôi không biết. Phải xem lại rồi trả lời sau!”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Dũng, trưởng phòng cấp đăng ký và chứng nhận thuộc Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, khẳng định: “Chất điều vị 631 và 627 đúng là không có trong danh mục, nhưng Codex đã cho phép và chúng tôi xét thấy không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng nên đã cho các doanh nghiệp sử dụng”.

Bà Cao Dung, một doanh nhân và cũng là nội trợ, thừa nhận: “Với tôi, chất điều vị là một từ xa lạ. Tôi thấy sản phẩm hạt nêm nào cũng quảng cáo là làm từ thịt, xương hầm nguyên chất. Nếu biết hạt nêm có bột ngọt tôi sẽ không dùng thoải mái như trước nay!”. Theo bà Dung, các nhà sản xuất đang “đánh đố” các bà nội trợ khi trên bao bì cứ ghi chung chung “chất điều vị 621, 631 rồi 627”. “Tôi tin rằng khi nhà sản xuất nói rõ sản phẩm của họ có 30-40% là từ bột ngọt thì người tiêu dùng sẽ rất cân nhắc khi sử dụng” - bà Dung khẳng định.

Chị Nguyễn Ngọc Anh, nhân viên Công ty TNHH Hoàng Hoa (Q.1, TP.HCM), cho biết ít khi chị để ý đến thành phần cấu tạo của các loại thực phẩm chế biến khi mua. Chị chia sẻ: “Trước nay tôi dùng hạt nêm nhưng quả thật không để ý chất điều vị là gì, mà ngay cả khi nhà sản xuất dùng chữ mononatri glutamat để chỉ bột ngọt thì tôi cũng đâu phải là... nhà hóa học đâu mà hiểu được. Khi mua thực phẩm, tôi chỉ biết dựa vào thương hiệu và tin tưởng nhà sản xuất đã quảng cáo trung thực. Nếu nhà sản xuất “ăn nói” lập lờ để người tiêu dùng hiểu không đúng, họ đã đánh mất niềm tin nơi người tiêu dùng”.

Ông Nguyễn Văn Dũng thừa nhận rất khó để có thể thực hiện việc ghi nhãn hàng hóa thực phẩm theo hướng để tất cả mọi người đều hiểu được. Theo ông, trong thành phần của một sản phẩm có rất nhiều nguyên liệu cấu tạo nên, vì thế nhà sản xuất chỉ liệt kê một số nguyên liệu chính, thậm chí có những trường hợp thông lệ quốc tế cho phép chỉ ghi tên khoa học hoặc ghi tắt.

Trong trường hợp các sản phẩm bột nêm, theo ông, việc ghi chất điều vị 621, 631, 627 là “đạt yêu cầu”. Trong đó 621 là bột ngọt, 631 và 627 là “chiết xuất từ bột ngọt”. “Chúng tôi khó lòng đảm bảo tất cả nội dung ghi trên bao bì thực phẩm đều dễ hiểu với đại đa số người tiêu dùng, mà chỉ có thể đảm bảo về độ an toàn của chúng đối với sức khỏe người tiêu dùng khi cấp phép. Cũng rất khó yêu cầu nhà sản xuất phải công bố trên nhãn hàm lượng mỗi chất bao nhiêu vì đó là công thức của họ, miễn là họ làm đúng đối với hàm lượng đã công bố với cơ quan chức năng” - ông Dũng cho biết.

Đó là ý kiến của nhà quản lý, còn người tiêu dùng mong muốn mọi thông tin phải được “nói rõ, nói dễ hiểu, nói trung thực”. Bà Cao Dung đề nghị sau sự cố “Knorr Đảm đang”, các nhà sản xuất bột nêm các loại nhất thiết phải ghi rõ ràng thành phần cấu tạo, “ghi bằng tiếng Việt hẳn hoi chứ không thể ghi bằng ký hiệu hoặc thuật ngữ chuyên dùng”.

Còn theo chị Ngọc Anh, từ nay về sau nhà sản xuất nên ghi rõ thông tin thành phần cấu tạo trên sản phẩm, phải nói rõ đã sử dụng chất gì trong sản phẩm của mình với hàm lượng thật cụ thể để người tiêu dùng có thể chủ động hơn trong việc lựa chọn sản phẩm.

TRẦN VŨ NGHI - NHƯ HẰNG