Chứng thực đường hầm trong Kinh thánh

Đường hầm dẫn nước vào một chiếc bể ở trung tâm thành cổ.

Các nhà khảo cổ Israel đã định vị và xác định được niên đại của một đường hầm dẫn nước cổ xưa mà Kinh thánh mô tả. Phương pháp phóng xạ carbon cho thấy nó được xây dựng vào khoảng năm 700 trước CN.

Đường hầm Siloam, dài 500m, vẫn mang nước từ suối Gihon vào thành phố cổ David của Jerusalem. Theo Kinh thánh, nó được xây dựng trong suốt thời gian trị vì của Vua Hezekiah - từ 727 tới năm 698 trước CN - để cấp nước cho thành phố, chống lại cuộc bao vây sắp tới gần của người Asyrian. Tuy nhiên, dựa vào chữ khắc gần lối ra, một số học giả nghi ngờ tính chính xác của Kinh thánh và cho rằng đường hầm, nằm sâu 30m dưới mặt đất, được xây dựng vào khoảng năm thứ 2 trước CN.

Để giải quyết câu hỏi bí ẩn này, nhà địa chất Amos Frumkin thuộc ĐH Hebrew, Jerusalem, cùng đồng nghiệp đã nghiên cứu sự phân rã của các nguyên tố phóng xạ chẳng hạn như carbon trong thực vật và thorium trong thạch nhũ lấy từ đường hầm. Đường hầm được trát nhiều lớp vữa. Lớp sâu nhất và cổ nhất nằm ngay bên trên đá móng, không có tí trầm tích nào ở giữa. Điều đó cho thấy vữa đã được trát ngay sau khi xây dựng đường hầm.

Một đoạn đường hầm.

Theo nhóm nghiên cứu vữa trát đường hầm có từ khoảng năm 700 trước CN. Một loại thực vật bị mắc bên trong vữa có từ năm 700-800 trước CN trong khi thạch nhũ được hình thành vào khoảng năm 400 trước CN. Nhân công có lẽ đã trộn vữa với số lượng lớn ở bên ngoài, có lẫn cả cây, và sau đó đưa vào bên trong hầm. Frumkin giải thích: ""Loại thực vật trên hẳn là đã sinh trưởng trước khi đường hầm được đào và thạch nhũ phát triển sau đó"".

Nhà khảo cổ Henrik Bruins thuộc ĐH Ben-Gurion, Negev, Israel, nhận xét nghiên cứu này khẳng định niên đại của đường hầm dẫn nước, đúng như Kinh thánh đã viết. Đường hầm Siloam hiện là công trình kiến trúc duy nhất trong Kinh thánh, có từ thời đồ sắt, được chứng minh là xác thực. Phế tích của các toà nhà và công trình kiến trúc khác được mô tả trong Kinh thánh khó có thể tìm thấy. Chúng rất hiếm, được bảo quản không tốt nên khó có thể nhận dạng.

Đủ lớn để đi bộ bên trong, đường hầm Siloam chạy ngoằn ngoèo qua một quả đồi cổ. Nó chỉ rộng 60cm, cao từ 1 tới 5m. Chữ khắc trên tường của đường hầm mô tả 2 tốp thợ thi công từ hai hướng đối diện của quả đồi và gặp nhau ở giữa. Có lẽ họ đã đào đường hầm này theo một đường nứt tự nhiên trong đá vôi. Chữ khắc dài 6m và không đề cập tới tên của Vua Hezekiah. Các vị quân vương khác thường để lại tên của họ trên những công trình kiến trúc. Đây là một điều bí ẩn chưa được giải đáp. Một bí ẩn nữa là làm cách nào mà 2 tốp thợ có thể tìm thấy nhau. Chữ khắc cho biết họ đã nghe thấy nhau khi còn cách xa 1,5m.

(Minh Sơn - Theo Nature, NewScientist)