Thi cử và niềm tin

Thời tôi đi học

Hai sự kiện gian lận thi cử nổi đình nổi đám ở Hà Tây và Tiền Giang vừa được “lôi ra ánh sáng” nhờ sự dũng cảm của giám thị Đỗ Việt Khoa và Sở GD-ĐT tỉnh Tiền Giang. Tất nhiên, chuyện gian lận thi cử không phải chỉ có ở hai nơi này và cũng không phải bây giờ mới diễn ra.

Năm 1991, tôi thi tốt nghiệp THPT. Ở vùng quê nghèo như quê tôi, cả huyện chỉ có một trường THPT nên HS trường chúng tôi được thi chung với nhau tại một hội đồng thi. Đọc danh sách các thí sinh thi chung phòng với mình, tôi ngỡ ngàng và thắc mắc: bao nhiêu bạn có tên giống phụ âm đầu “T” như tôi đi đâu hết. Thay vào đó, tên thí sinh toàn bắt đầu bằng “N, M, P, H, A,...”.

Vì học cùng trường nên khi đọc tên tôi đã biết người đó là ai, lực học như thế nào. Cả phòng chỉ có ba bạn học sinh khá, giỏi, còn lại toàn những HS nổi tiếng lười học nhưng cũng nổi tiếng vì cái “mác” quí tử của quan chức trong huyện.

Hai giám thị gác thi ở phòng tôi trong suốt những ngày thi ngoài một người rất lạ thì người còn lại rất quen: cô giáo dạy văn của tôi - một người tôi coi như thần tượng bởi những áng văn cô giảng đầy chất lửa. Học văn với cô, tôi thấy cuộc đời như đẹp hơn, ý nghĩa hơn.

Đề thi môn toán năm ấy khá dễ, tôi chỉ làm mất một nửa thời gian đã hoàn tất. Sau khi xem lại kỹ càng từng chi tiết nhỏ, tôi yên tâm đóng bút và ngồi nghĩ vẩn vơ. Chợt cô giáo dạy văn đến bên bàn: “Cho cô mượn bài thi của em...”. Tôi đưa bài thi cho cô bằng hai tay, xúc động nghĩ rằng “cô quan tâm đến mình quá...”.

Nhưng không, cô cầm bài thi của tôi đến cuối phòng thi cho một nhóm thí sinh dưới đó cùng... chép. Chưa hết, cô còn quay lên chỉ đạo tôi: “Em làm xong rồi thì chỉ cho các bạn ngồi gần cùng làm với”. Trời ơi, khỏi nói thì các bạn cũng đã biết trong lòng tôi thất vọng như thế nào. Một người cô tôi yêu mến nhất trong các thầy cô.

Người cô  ngày ngày đứng trên bục giảng truyền đạt cho chúng tôi bao điều cao đẹp của cuộc sống, dạy chúng tôi phải học tập và làm theo những điều thanh cao ấy bây giờ lại có những hành động đi ngược lại với chính những gì mình đã dạy cho HS sao?

Năm ấy, huyện tôi đạt tỉ lệ tốt nghiệp 99,04%, chỉ có một thí sinh bị rớt. Tôi thấy xót xa cho những thí sinh đã làm bài thi nghiêm túc ở Hà Tây, Tiền Giang và cả những hội đồng thi “không ồn ào tiêu cực nhưng gian lận vô số”. Rồi đây ngành GD-ĐT có lấy lại được niềm tin cho HS không, hay niềm tin cứ bị trượt dài từ thế hệ này sang thế hệ khác?

HÒA AN