Nâng cao chất lượng học tập của học sinh: Thầy phải chủ động

Bà Phạm Thị Lai, Hiệu trưởng Trường THCS Bàn Cờ: Sách giáo khoa biên soạn không theo định hướng phát huy tính chủ động, sáng tạo của HS

Giáo viên phải biết xác định trọng tâm nội dung chương trình, tránh tình trạng dạy tràn lan gây nặng nề cho học sinh

Học sinh (HS) ngày càng thụ động trong việc học tập đang là nỗi lo của xã hội. Ngày 4-11, đại diện 11 trường THCS của quận 3 - TPHCM đã tọa đàm bàn giải pháp nâng cao chất lượng học tập của HS THCS tại Trường THCS Colette.

Thiếu định hướng cho HS

Bà Phạm Thị Lai, Hiệu trưởng Trường THCS Bàn Cờ, nêu mục tiêu của việc dạy học là phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, phù hợp với đặc trưng môn học nhưng lại có một thực tế là sách giáo khoa (SGK) được biên soạn đã không được định hướng hoặc định hướng quá yếu vào yêu cầu đó.

Bà Lai nhận định, cách biên soạn trên đã không định hướng vào mục tiêu mà ngược lại còn làm thui chột cảm nhận riêng của HS. Giáo viên cũng khó có thể dạy phù hợp với mục tiêu đã nêu. Việc tập huấn thay SGK thì thực hiện đúng với tên gọi “tập huấn dạy theo SGK”, mà SGK như đã nêu ở trên thì còn chỗ nào để thể hiện tính chủ động của HS theo mục tiêu của chương trình.

Cũng đề cập đến SGK, bà Phạm Thị Huệ, Hiệu trưởng Trường THCS Bạch Đằng, cho rằng nhiều môn học chương trình còn quá nặng nề. Nội dung chương trình thì căng ra nhưng thời gian lại bị thu hẹp nên giáo viên lo chạy theo chương trình cũng đã đổ mồ hôi hột, nói gì đến chuyện chủ động. Chia sẻ với ý kiến này, bà Trần Thị Hồng Hà, Hiệu phó Trường THCS Hai Bà Trưng, nói giáo viên muốn không bị “cháy giáo án” thì giảng sơ sài, không phân tích sâu, không tạo điều kiện cho HS phát biểu vì thiếu giờ.

Khó khăn nhiều phía

Theo bà Phạm Thị Huệ, vẫn còn một bộ phận giáo viên còn chậm chạp trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, việc chuẩn bị giáo án, đồ dùng dạy học còn làm qua loa. HS thiếu phương pháp học tập bộ môn. Phần lớn HS bán công chưa có thói quen tự học, tự làm bài ở nhà. Cũng do tâm lý bỏ thi tốt nghiệp THCS nên cả HS, phụ huynh và giáo viên chủ quan trong việc dạy học. Giáo viên thì chỉ cần dạy cho HS đủ điểm để được công nhận hoàn thành chương trình THCS, đủ điều kiện đi thi lớp 10 là được.

Ở một khía cạnh khác, sĩ số HS/lớp còn quá cao. Điều này thể hiện rõ ở các trường bán công. Ông Lý Văn Ru, Hiệu trưởng Trường THCS Bán công Kiến Thiết, cho biết sĩ số hiện nay hơn 50 HS/lớp. Trong khi đó HS yếu lại chiếm đa phần. Đây là một nghịch lý. Biết vậy nhưng trường bán công hiện nay không thể làm khác. Ông Ru cho rằng mô hình lớp học từ 30-35 HS/lớp là rất lý tưởng nhưng trường bán công chưa thể làm được.

Phải biết xác định trọng tâm chương trình

Theo bà Huệ, để nâng cao chất lượng dạy học, giáo viên cần phải nắm chắc đặc trưng bộ môn để áp dụng hiệu quả đối với từng đối tượng HS. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần phải nắm chắc và phân loại đối tượng HS, phải chú ý đối tượng HS yếu kém. Giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn cần hướng dẫn HS sắp xếp thời gian tự học, chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Cũng theo bà Huệ, phải xem xét lại yêu cầu đối với bộ môn và ra đề cho phù hợp. Thực hiện học thế nào thi thế đó vì có một thực tế là bộ môn Anh văn lớp 9, yêu cầu kỹ năng nói nhưng đề thi chỉ là viết. Bà Phạm Thị Lai đặt vấn đề rà soát chỉnh lý SGK và sách giáo viên cho phù hợp với người dạy, người học để thực hiện mục tiêu của bộ môn và của toàn cấp.

Theo ông Lê Trường Kỳ, Trưởng Phòng Giáo dục quận 3 -TPHCM, trong lúc chương trình còn quá nặng, chưa thể giảm tải thì giáo viên phải biết xác định trọng tâm nội dung chương trình, tránh tình trạng dạy tràn lan gây nặng nề cho học sinh.