55 câu chuyện giáo dục: Câu chuyện thứ tám

Tất cả bọn trẻ đều thích qui tắc này, và dường như đó là một ý tưởng độc đáo và nó thật sự đem lại nhiều niềm vui nhất. Có điều đây lại là một trong số những qui tắc khó thực hiện nhất khi ta muốn tuân giữ. Trong cuộc sống thường nhật của mình, chúng ta quá bận rộn đến mức chẳng còn thời gian để ngồi lại và nghĩ đến chuyện làm một điều gì gây ngạc nhiên cho ai đó.

Thường nếu như không phải là sinh nhật của ai hay một dịp đặc biệt, thì chẳng mấy ai cảm thấy có nhu cầu thoát khỏi nếp sống quen thuộc hằng ngày để làm một điều đặc biệt gì đó cho người khác. Tuy nhiên, thầy cảm thấy thời điểm tốt đẹp nhất để đem đến một sự ngạc nhiên thú vị cho ai đó lại chính là lúc người ấy không chờ đợi nhất. Làm cách này, người nhận biết rõ bạn làm không vì bị bó buộc mà vì bạn muốn làm.

Ngạc nhiên mà thầy nói ở đây vượt xa hơn là tặng ai đó một món quà mà là có nhiều chất trí tuệ và ý nghĩa hơn kia. Thầy nói với học sinh của thầy rằng các em có thể lau chùi, dọn dẹp nhà cửa hay rửa chén bát mà không chờ được yêu cầu. Các em có thể làm những việc vặt hay đọc sách cho một người hàng xóm lớn tuổi hay có thể mang hoa tươi đến cho ai đó. Các cơ hội để làm việc tốt thì ở khắp quanh ta.

Niềm mong muốn gây ngạc nhiên cho người khác của thầy xuất phát từ cách cha mẹ thầy đã thường xuyên dành những bất ngờ cho chị thầy và thầy. Thầy nhớ khi nhìn thấy hai người thoát khỏi nếp sống thường nhật của mình để làm những việc tốt lành và bất ngờ cho hai chị em, thầy đã cảm thấy mình đặc biệt và được yêu thương như thế nào.

Và thầy tự hứa khi lớn lên thầy sẽ làm những điều tương tự cho mọi người quanh mình. Khi thầy trở thành thầy giáo, thầy thấy mình đã bỏ một phần tiền lương mỗi tháng mua sách làm phần thưởng và nhiều thứ khác nữa cho học sinh. Những bất ngờ nho nhỏ ấy rất được trẻ yêu thích. Ở đây thầy muốn kể với các em câu chuyện của một thầy giáo trẻ ở Bắc Carolina bên nước Mỹ, qua lời kể của chính nhân vật trong câu chuyện.

oOo

...Tôi đã cùng bọn trẻ bắt tay vào một dự án vốn dẫn đến một bất ngờ lớn mà tôi có can dự vào. Điều này đã mãi mãi làm thay đổi cuộc sống của tôi và của các em học sinh.

Mọi chuyện bắt đầu khi tôi giảng bài cho các em về nhật báo, và các em tỏ ra lúng túng không hiểu các trang rao vặt được tiến hành như thế nào. Tôi quyết định cho các em tự đi đăng quảng cáo trên báo để bản thân các em ấy có thể hiểu công việc này được tiến hành ra sao. Tôi cho mỗi em cầm tiền đi đăng quảng cáo, bởi tôi muốn dành quyền làm chủ dự án cho các em ấy. Rồi tôi hướng dẫn các em đến tòa báo xin đăng quảng cáo.

Lập tức, các em muốn rao bán một chiếc xe Lexus trong mục rao vặt về xe hơi, nhưng sau tôi lưu ý các em ấy: “Chúng ta đâu có chiếc xe Lexus nào đâu”. Cuối cùng, thầy trò quyết định đăng một câu đố và đề nghị người đọc viết lời đáp. Câu đố đầu tiên của thầy trò là: “Đảo nào lớn nhất trên thế giới? Nếu bạn biết, xin vui lòng hồi âm cho lớp chúng tôi” và bên dưới kèm theo địa chỉ.

Từ hôm ấy, ngày ngày, thầy trò cùng ngóng chờ xem có thư từ nào hồi âm không. Thật ngạc nhiên, thầy trò nhận được 10 lá thư của những người khác nhau ở nhiều khu vực. Bọn trẻ rất thích điều này bởi không ai đã có được câu trả lời đúng, và chúng viết thư gửi lại cho mỗi người kèm theo câu trả lời đúng là đảo Greenland.

Bọn trẻ tỏ ra rất phấn khích với những lá thư nhận được đến mức chúng quyết định đăng tiếp nhiều câu đố trên các báo khắp tiểu bang. Dự án đã không còn là một bài học về rao vặt trên báo nữa mà là việc các em học sinh đang được mở mang kiến thức từ những người viết thư đến lớp chúng tôi. Để có nhiều thư trả lời, thầy trò lại còn viết các bảng hiệu và chuyển đến cho các siêu thị địa phương, thậm chí còn gửi câu đố cho cả đài truyền thanh.

Rất sớm sau đó, thầy trò chúng tôi đã nhận được hàng tá thư mỗi ngày từ khắp tiểu bang gửi đến. Người gửi có khi là bác sĩ, luật sư, những chủ trang trại giống ngựa Ả Rập và biết bao người khác từ đủ ngành nghề khác nhau. Bằng cách này, các em học sinh ở một thị trấn nhỏ với 600 dân đang được học hỏi về cuộc sống bên ngoài thị trấn của mình. Toàn bộ tiến trình này là điều thiết yếu cho trẻ vốn có quá ít kinh nghiệm về cuộc sống bên ngoài cộng đồng của mình.

Bọn trẻ tỏ ra cực kỳ thích thú với dự án này đến mức một hôm có một bạn tên là Luke nói: “Thầy ạ, em nghĩ chúng ta cần bước ra toàn cầu với dự án này”. Ý bạn ấy muốn nói là cần đăng câu đố trên một tờ báo phát hành khắp thế giới. Một ý kiến xem ra rất hay! Thế là tôi quyết định cử Luke liên hệ với văn phòng của báo USA Today để thử hỏi xem giá một diện tích quảng cáo 4x5cm là bao nhiêu tiền.

Khi quay về, Luke chống hai tay trên hông và long trọng tuyên bố với tôi bằng cái giọng miền Nam của bạn ấy: “Tốt nhât là ngồi xuống, thầy ạ”. Bạn ấy nói với tôi giá quảng cáo là 12.000 USD. Thoạt đầu tôi không tin và sau khi tan lớp tôi đã tự liên hệ với tòa báo để khẳng định lại. Tôi nhận ra là Luke nói đúng và tôi sửng sốt sao một mẩu quảng cáo bé xíu chỉ đăng có một lần mà lại đắt khủng khiếp đến thế!

Sau khi thảo luận với học sinh, tôi giải thích với các em là chúng ta không thể đào đâu ra một món tiền khổng lồ như vậy. Thế nhưng, các em học sinh lại không muốn bỏ cuộc một cách dễ dàng như thê. Các em nài nỉ tôi cho các em ấy thử làm và rồi thầy trò bắt tay vào thực hiện một chiến dịch gây quĩ. Tôi nói với các em là tôi có thể làm bất cứ việc gì để cùng các em kiếm tiền như bán bánh, bán kẹo, bất cứ việc gì trừ rửa xe bởi tôi chúa ghét việc rửa xe. Thế nhưng thứ bảy ấy, thầy trò đã đi rửa xe.

Vài tuần sau, đang khi những việc làm gây quĩ đầy “sáng tạo” của chúng tôi còn giậm chân tại chỗ thì tôi nhận được một cú điện thoại từ báo USA Today. Một biên tập viên của báo là Joan Baraloto nói với tôi là có người đã nhìn thấy lớp học của tôi trên TV đang đi gây quĩ, và rằng người ấy muốn tặng lớp số tiền cần thiết này để đăng quảng cáo. Tôi lập tức hỏi bà tên người tặng, và bà nói rằng người ấy chỉ muốn được gọi là “ông già Noel” mà thôi.

Chỉ còn ba tuần nữa là đến lễ Giáng sinh, và tên gọi này xem ra rất hợp với một sự đóng góp đầy lòng quảng đại như thế. Tôi vội vã đến lớp và thông báo cho bọn trẻ. Nghe xong, chúng reo hò như điên dại, và hỏi “Ai cho chúng ta tiền vậy?”. Tôi mỉm cười đáp: “Ông già Noel đấy”. Luke nhìn tôi vẻ ngờ vực và nói: “Thầy ơi, bố mẹ em không kiếm nổi số tiền này đâu”.

Thầy trò quyết định đăng một mẩu quảng cáo như sau:

Gửi Tổng thống Clinton và mọi người khắp thế giới

Cái gì cướp mất nhiều sinh mạng nhất mỗi năm hơn cả AIDS, rượu, tai nạn xe cộ, giết người, tự tử, ma túy và hỏa hoạn cộng lại?

Chính bọn trẻ đã tạo nên mẩu quảng cáo này, còn tôi thì còn lợn cợn một chút bởi vì xuất thân từ một tiểu bang sản xuất nhiều thuốc lá, tôi không muốn chọc giận bất cứ ai. Tôi bày tỏ sự băn khoăn này với các em và rồi một bạn nữ tên là Carmela đã nói với tôi: “Không sao, thầy ạ. Không phải vì chúng ta xuất thân từ tiểu bang này mà chúng ta lại không dám có ý kiến, quan điểm riêng sao?”.

Thầy trò ghi địa chỉ cùng số fax trên mẩu quảng cáo và hồi hộp đợi chờ hồi âm. Tiếc là ngôi trường của chúng tôi nằm ở một vùng quê nên vào lúc ấy không thể có email và không thể ghi địa chỉ Internet của chúng tôi vào được.

(Còn tiếp)

K.T.