Vì sao trẻ nói dối?

Nói dối là điều hoàn toàn bình thường trong quá trình trưởng thành và phát triển, khi chúng bắt đầu học phân biệt giữa những điều tưởng tượng và thực tế để hình thành nhân cách. Theo George Scarlette, GS Trường ĐH Tufts, Medford, Mass: ''Trẻ con nối dối cũng vì lý do giống người lớn để đạt được điều mình muốn và tránh bị phạt''. Vì vậy, bạn đừng quá ngạc nhiên khi thấy con không thành thật về một sự việc nào đó.

Giai đoạn 2-5 tuổi

Ngay cả khi trẻ ở độ tuổi này, trong một số trường hợp nhất định, chúng có thể phân biệt giữa những điều tưởng tượng và thực tế. Scarlette cũng cho rằng, trẻ em nói dối ở độ tuổi này chủ yếu do chúng quá mong muốn những điều đối lập với thực tế. Chẳng hạn, bọn trẻ ca ngợi trò chơi điện tử này rất hay và công bằng vì chúng luôn thắng.

Từ 5-8 tuổi:

Từ 5 tuổi trở đi, nói chung trẻ khoong bị nhầm lần giữa những điều ao ước và thực tế. Khi trẻ nói dối để có thứ mình muốn hay tránh bị phạt, bé hiểu rõ mình đang nói dối. Ngoài ra, ở tuổi này, trẻ thường phóng đại khả năng của chúng: Bé Tom tự cho rằng mìn học rất giỏi và được nhiều điểm 10 nhưng thực tế không phải như vậy.

Giai đoạn 9-11 tuổi:

Ở tuổi này, trẻ có suy nghĩ và khả năng tự kiềm chế khi có ý định nói dối. Những phẩm chất cần có này hình thành và phát triển dần dần trong suốt thời gian thơ ấu. Mỗi đứa trẻ đạt được phẩm chất này ở mức khác nhau.

Tuổi dậy thì

Ở tuổi này, các cô cậu bé thường nói dối để tránh không phải làm điều gì hay phủ nhận trách nhiệm cho những hành động của chúng. Ngoài ra, một số còn thấy rằng việc nói dối có thể chấp nhận được trong những hoàn cảnh nhất định, như không nói thật lý do chúng chia tay với bạn. Một số khác nói dối để giữ kín đời sống riêng tư vì không muốn bị cha mẹ quản thúc.

Có những đứa trẻ phân biệt rõ sự khác nhau giữa lời nói và dối và sự thật kể những câu chuyện rất chi tiết khiến ai cũng tin là đúng. Chúng thường kể những câu chuyện bịa đặt này rất hăng hái, sôi nổi vì nhận được nhiều sự chú ý của mọi người. Những đứa khác cảm thấy việc nói dối lặp đi lặp lại trở thành thói quen xấu. Tuy thế, nói dối với chúng là cách dễ nhất để đối phó với những yêu cầu, đòi hỏi của cha mẹ, thầy cô và bạn bè.

Cũng có những đứa trẻ lại không thấy ái ngại khi nói dối hay lợi dụng người khác. Chúng thường xuyên bịa đặt để che giấu những vấn đề nghiêm trọng. Chẳng hạn, một thiếu niên nghiện rượu hay ma tuý liên tiếp nói dối để che đậy sự thật nó đã ở đâu, tiền đi đâu mà nhanh thế.

Làm gì khi con nói dối?

Theo các chuyên gia, cha mẹ không nên phản ứng quá mạnh khi bắt gặp con mình nói dối. Cách xử trí thông minh nhất là hãy nói: ''Được thôi, con đã nói dối mẹ, giờ chúng ta bàn sang chuyện khác''. Dĩ nhiên, sau đó cả hai nên ngồi lại và nói chuyện nghiêm túc, cùng nhau thảo luận về:

Sự khác nhau giữa những điều tưởng tượng và thực tế, nói thật và nói dối.

Sự quan trọng của tính chân thật ở nhà và trong cộng đồng.

Những cách khác nhau thay nói dối.

Điều quan trọng nhất là cha mẹ không nên nóng vội vì việc sửa đổi thói quen xấu này đòi hỏi nhiều thời gian cũng như sự kiên trì của con bạn và bạn.

(Theo GĐ&XH)