Những vấn đề của tuổi mới lớn

1. Ảnh hưởng của sự thay đổi ngoại hình lên sự tự tin nơi trẻ:

Ảnh minh họa

TS - Tuổi mới lớn thường quan tâm đến mất ăn mất ngủ về ngoại hình của mình. Những thay đổi về dáng vóc, sự xuất hiện của mụn cám, sự phát triển của hệ lông... làm các bạn trẻ bỏ ra biết bao thời gian ngắm mình trong gương; và chỉ một số ít hài lòng về những thay đổi đó.

- Cha mẹ nên cố gắng không đem những thay đổi về ngoại hình của con trẻ ra làm trò đùa, vì ngay cả các trò đùa trông có vẻ vô thưởng vô phạt cũng có thể in sâu vào tâm trí của trẻ. Đừng khiến trẻ lo lắng thái quá về ngoại hình của mình, dẫn đến những suy nghĩ vớ vẩn, chẳng hạn như trẻ thấy mình cần phải giải phẫu thẩm mỹ cho chiếc mũi “xấu xí” của trẻ, mặc dù đối với mọi người xung quanh, trông chiếc mũi ấy thật bình thường.

- Cha mẹ nên giải thích cho trẻ biết rằng những người xung quanh thường ít chú ý đến các chi tiết về ngoại hình mà bản thân trẻ đang quá mực quan tâm. Nếu trẻ có nhiều mụn, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để kê toa chữa trị cho sạch mụn, đồng thời trấn an trẻ rằng ở độ tuổi của trẻ bạn cũng từng bị như thế nhưng mọi chuyện rồi cũng sẽ qua đi.

- Càng cảm thấy mình bình thường và giống những người xung quanh, trẻ càng tăng sự tự tin về bản thân, đồng thời gia tăng khả năng đối mặt với các khó khăn trong cuộc sống nơi chúng.

2. Trẻ và công việc nhà:

- Lý tưởng là cha mẹ nên tập cho trẻ làm quen với một vài công việc nhà khi chúng còn nhỏ. Nếu trẻ không quen với việc giúp đỡ cha mẹ làm công việc nhà, chúng thường có khuynh hướng không chịu làm khi lớn lên.

- Cha mẹ nên thương lượng với trẻ xem chúng muốn làm những công việc nhà nào và phân công cho chúng làm. Có thể trẻ thích quét sân và tưới cây hơn là rửa chén thì sao.

- Hãy để trẻ cố gắng tự mình làm một ít công việc nhà. Kết quả có thể không như cha mẹ mong đợi, nhưng nếu cha mẹ chỉ muốn ra lệnh cho trẻ làm cái này cái kia hoàn toàn theo ý của người lớn, lần sau trẻ sẽ không thèm làm gì hết.

- Hãy cảm ơn trẻ khi chúng nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ và thưởng cho trẻ nếu chúng làm được chuyện gì đó xuất sắc ngoài những công chuyện thông thường hàng ngày.

3. Sự bừa bãi, thiếu ngăn nắp:

- Cha mẹ thường than phiền rằng trẻ trong độ tuổi mới lớn sống không ngăn nắp. Tuy nhiên, bạn nên hiểu rằng trẻ không cố ý làm như vậy để quấy rầy cha mẹ; sự vô ý đó chẳng qua là suy nghĩ của trẻ đang mải tập trung vào việc gì đó.

- Các bậc cha mẹ có những cách khác nhau khi đối diện với các cư xử của con khi chúng trong độ tuổi mới lớn. Một số cha mẹ không thấy khó chịu khi phải dọn dẹp những gì trẻ bày ra vì điều đó chẳng qua là làm thêm một tí những công việc họ đã từng làm trong suốt quãng thời gian trẻ còn bé. Trong khi đó, một số bậc phụ huynh lại huấn luyện con mình phải biết nghe lời cha mẹ và có trách nhiệm với bản thân hơn.

Nếu bạn là người theo khuynh hướng thứ hai, cách tốt nhất để dạy trẻ sống gọn gàng, ngăn nắp là hãy để chúng trải nghiệm thực tế. Trẻ sẽ nhanh chóng nhận ra rằng chúng không thể tìm thấy đồ đạc chúng cần trong một đống lộn xộn, cũng như quần áo dơ của chúng không thể tự “đi đến” máy giặt để biến thành những bộ quần áo sạch sẽ, phẳng phiu. Tuy nhiên, bạn cũng không nên thất vọng khi lắm lúc trẻ không tỏ ý cảm ơn cha mẹ đã tạo cơ hội cho chúng học từ thực tế như thế, ngược lại chúng sẽ tức giận, càu nhàu vì sao cha mẹ không giúp đỡ chúng.

- Cha mẹ cũng lưu ý không quá xâm phạm sự riêng tư trong phòng của trẻ. Cách hay nhất là bạn nên thừa nhận đó là chốn riêng tư của trẻ và ở mức độ nào đó, chúng có quyền bày trí theo ý của mình. Nếu trẻ khóa cửa lại, bạn không nên cố gắng tìm cách mở cửa vào. Hãy dọn dẹp gọn ghẽ, ngăn nắp những phòng khác trong nhà, và rồi trẻ cũng nghiệm ra và tự mình dọn dẹp phòng riêng của chúng để không trở nên quá “khác biệt” với phần còn lại của ngôi nhà.

Tóm lại, bạn cần ghi nhớ những điều sau khi đối xử với các con đang trong độ tuổi “nhỏ đã qua, nhưng lớn chưa tới”:

a. Giải thích cho trẻ biết rằng không chỉ riêng trẻ mang nỗi lo về ngoại hình mà rất nhiều bạn trong lứa tuổi này cũng không mấy hài lòng về điều đó. Trấn an trẻ rằng ai cũng trải qua những điều đó và rồi mọi chuyện sẽ qua đi.

b. Không nên đem những thay đổi về ngoại hình của trẻ ra làm trò cười.

c. Không nên thúc ép trẻ phải hoàn toàn làm theo ý cha mẹ. Những câu đại loại như: “Con không bao giờ làm mẹ hài lòng cả” hay “Con làm ba mẹ phát điên lên”... sẽ khiến trẻ thấy nản lòng và không cố gắng nữa.

d. Trẻ ở độ tuổi này thường có khuynh hướng thách thức ý kiến của cha mẹ, và hay cãi lại những gì cha mẹ chúng cho là đúng. Xảy ra điều phi lý như thế chẳng qua là trẻ chưa trưởng thành hoàn toàn. Cha mẹ nên cẩn thận tránh “chiếc bẫy” này, không nên hạ thấp trẻ bằng những biểu hiện cho thấy cha mẹ lúc nào cũng hay hơn, cũng như có khả năng tranh cãi giỏi hơn trẻ.

e. Đừng bao giờ phê phán hay “ra lệnh” cho trẻ trước mặt bạn bè với những câu đại loại như: “Mẹ đã bảo con phải dọn phòng rồi mà.” hay “Chớ có diện bộ váy áo đó đi chơi”.

f. Tạo điều kiện để trẻ làm quen với các hoạt động ngoại khóa đa dạng, chẳng hạn như tập luyện các môn thể thao, tham quan các viện bảo tàng, các phòng triển lãm... để trẻ tìm thấy nhiều thú vui trong cuộc sống.

g. Biểu hiện cho trẻ thấy bạn mong muốn nghe trẻ kể về trường lớp, về bạn bè cũng như những sở thích giải trí, thư giãn của chúng ra sao. Nếu bạn không làm như vậy, chớ than phiền tại sao trẻ lại không kể gì cho bạn về cuộc sống của chúng.

THẢO VY (theo BBC Parenting)