"Chơi" tượng đồng

Người nông dân vác cày ra ruộng cùng trâu - tượng đồng của nghệ nhân VN

Tượng đồng, với tên gọi đồng đen, đồng đỏ, đồng vàng làm vật trang trí mỹ thuật. Chất liệu đồng từ ngàn xưa đã được các nghệ nhân ưng ý chọn lựa. Chơi tượng đồng không chỉ là thú tiêu khiển qua nghệ thuật đúc đồng hay những đường nét, hình khối trong thuật tạo hình, mà còn giúp người chơi biết chọn lọc hơn giá trị văn hóa của tác phẩm mình lựa chọn.

Tượng đồng cổ xưa sạm màu thời gian làm cho người chơi thêm mê mẩn vì ngoài giá trị thời gian, nó còn là biểu vật văn hóa, sức sống nghệ thuật của một thời. Không dừng ở đó, đồ đồng còn là vật thiêng, biểu trưng của tín ngưỡng mà hầu hết các bàn thờ của người Việt đều không thiếu như: tượng thờ, lư hương, chân đèn, bình hoa, khánh chuông, chò, mâm dĩa chưng hoa quả…

Để thực hiện được các tượng đồng, các sản phẩm đồng cung cấp cho thị trường nghệ thuật, trước hết các nghệ nhân tạo mẫu sẽ phải kỳ công chau chuốt từng đường nét, hình khối để khi sản phẩm ra đời đều đạt tính thẩm mỹ từ các góc nhìn. Tiếp đến, người thợ khuôn phải biết sàng lọc chất liệu từ đất và sáp sao cho sản phẩm ra khỏi khuôn không bị rỗ mặt.

Đồng được nấu chảy tinh lọc theo kỹ thuật chuyên môn, khuôn tốt cộng thêm chất liệu đồng nguyên chất sẽ cho ra những sản phẩm mịn mặt, khi đánh bóng sẽ sáng chói đúng với giá trị của chất liệu. Khuôn kém, đồng nhiều tạp chất sẽ cho ra sản phẩm xỉn màu, đánh bóng cũng không sáng đẹp được… Ngoài giá trị thẩm mỹ tạo hình của người sáng tác mẫu, tượng đồng được xem có giá trị cao khi được thực hiện với chất liệu tốt, kỹ thuật đổ đồng rỗng ruột, mỏng đều và làm nguội với tay nghề cao, từng mũi đục chạm, vuốt bóng thật tỉ mỉ ở khâu cuối sao cho từng sản phẩm như có hồn sống riêng.

Hiện nay, những tượng đồng cổ xưa, hiếm có đều đã được lưu giữ tại các bảo tàng hoặc thuộc sở hữu ở những người sưu tầm đồ cổ, người mới biết chơi không thể đủ tinh tường để tậu những tượng này được, giá cả của chúng cũng rất vô chừng. Trên thị trường hiện nay, ngoài các tượng xưa cũ có tuổi trên dưới 50 năm cũng ít có. Hầu hết là đồ đồng mới ra đời, được sao chép theo các mẫu xưa để lại, một nguồn hàng tượng đồng mới với rất nhiều mẫu từ Trung Quốc buôn qua cũng xuất hiện nhiều trên khắp các khu mua bán đồ cổ, đồ mỹ nghệ, đồ thờ cúng…

Tượng đồng phụ nữ Bắc bộ	Tượng xưa, sao chép

Tượng Phật là hàng Trung Quốc, hiện có giá trên 1 triệu	Sắc sảo trong từng nét chạm

Bài, ảnh: LÊ HÒA