Đã đến thời kỳ xâm lược của Robot?

Những người máy thông minh, điều khiển từ xa có thể thực hiện những công việc trước đây vốn chỉ dành cho con người đang từng bước tiến vào xã hội hiện đại. Chỉ vài năm nữa thôi, người ta sẽ có thể chứng kiến sự nổi lên của một thị trường mới trị giá hàng tỷ USD - thị trường robot.

iRobot cho biết hãng này đã bán được hàng trăm ngàn robot Roomba, một loại máy hút bụi tự động có giá 200 USD chỉ trong vòng một năm qua. Các hãng chế tạo khác thì đang ngó nghiêng vào thị trường y tế và chăm sóc sức khoẻ. Joe Engelberger, người thường được biết đến với tư cách cha đẻ của ngành robot học, đang dốc sức thu hút đầu tư cho việc chế tạo những con robot có khả năng mặc quần áo, nấu nướng và chăm sóc cho người lớn tuổi. Hiện nay, các robot chăm sóc sức khoẻ tại gia đang được thử nghiệm tại Nhật Bản, còn các bệnh viện của Mỹ thì sử dụng người máy để giao bản đồ, vận chuyển thuốc men và thậm chí là cả trợ giúp phẫu thuật.

''Việc thuê y tá đến nhà rất tốn kém, ngoài ra còn có thể xảy ra nhiều va chạm về cá tính. Trong khi đó, công nghệ lại rất sẵn''.

Một thị trường giàu tiềm năng khác nữa là sản xuất các robot có khả năng hoạt động và tác nghiệp trong các môi trường độc hại hoặc khắc nghiệt. Workhorse Technologies, một công ty do giáo sư William ''Red'' Whittaker của trường Đại học Carnegie Mellon University sáng lập, đang nghiên cứu loại robot có khả năng thiết lập bản đồ hầm mỏ. Ông đã nảy ra ý tưởng này sau tai nạn sập hầm Quecreek ở bang Pennsylvania hồi năm 2002, làm cho 9 công nhân đào hầm bị mắc kẹt 4 ngày mà nguyên nhân chính là do bản đồ vẽ sai.

Whittaker cũng đã chế tạo được loại robot lái máy gặt, tháo đường chỉ may và dọn dẹp chất thải hạt nhân. Khả năng Công nghệ của Trường đại học Carnegie Mellon trong lĩnh vực robot này đến đâu sẽ được kiểm chứng ngay trong Giải đua xe DAPRA tổ chức tuần này, một cuộc đua dành cho các chiếc xe robot không người lái với chặng đường từ Los Angeles đến Las vegas và phần thưởng là 1 triệu USD. Đội đua Đỏ của họ đang là đội đua được yêu thích nhất, tuy nhiên sẽ phải đối mặt với những đối thủ cạnh tranh đáng gờm khác như Viện Công nghệ California và Trường THPT Palos Verdes � Los Angeles.

Những người máy tiến hoá

Sự nhộn nhịp của thị trường người máy vào thời điểm hiện nay có thể coi một phần là nhờ những thành công trong việc cải tiến hiệu quả hoạt động, cùng với việc cắt giảm chi phí bộ xử lý, bộ cảm biến, phần mềm định vị và các công nghệ cần thiết để chế tạo ra một con robot.

Xét riêng trên góc độ hiệu quả hoạt động, lấy thí dụ, hãng Seegrid đã phát triển được một phần mềm cho phép các thiết bị điều khiển từ xa tạo ra được một bản đồ 3D chi tiết của bất cứ địa điểm nào. Hệ thống định vị toàn cầu cũng có thể xác định vị trí của robot hay bất cứ một vật thể nào khác trên trái đất có kích thước chỉ khoảng 10 cm. Bên cạnh đó, một bảng mạch vi xử lý, trung tâm xử lý các dữ liệu cảm biến và tạo ra các cử động của robot cũng giúp gia tăng khả năng hoạt động cho những thiết bị tự động này.

Bên cạnh đó, giá cả cũng là một yếu tố quan trọng. Mặc dù các nhà nghiên cứu robot trước đây đã tự mình phát triển được các thiết bị cấu thành nên robot, song sự thịnh vượng hôm nay của ngành kinh doanh này đã thu hút được cả các hãng cung cấp chip và phát triển phần mềm như Intel, Microsoft, Texas Instruments cùng hàng loạt công ty mới nổi rót vốn đầu tư. Bản thân các hãng sản xuất robot cũng tích cực hợp tác cùng các ngành khác để hạ thấp giá thành sản xuất. Roomba sử dụng công nghệ vệ sinh tự động của Johnson Wax, còn iRobot thì bắt tay cùng Hasbro trong vòng 3 năm rưỡi để học cách chế tạo đồ chơi giá rẻ.

Quan trọng không kém năng lực hoạt động và chi phí, nhìn từ góc độ triển vọng tiêu thụ, chính là mức độ hài lòng của khách hàng. Các hãng phát triển robot đã điều chỉnh cho sản phẩm của họ đáp ứng được nhu cầu thực tế và thực dụng của người tiêu dùng, hơn là chỉ đơn thuần dùng chúng trong các cuộc trưng bày triển lãm công nghệ.

�Ngành công nghiệp robot đã gây nhiều thất vọng trong suốt 40 năm. Từ rất lâu rồi, robot đã được dự đoán là Cơn sốt tiếp theo của nền kinh tế công nghệ, nhưng thực ra chưa bao giờ nó thực sự trở thành một nền kinh doanh phát đạt. Việc cho ra đời một con robot với giá thành �trên trời�� vô cùng dễ dàng, vấn đề là đầu ra ở đâu?��, Colin Angle, CEO của iRobot cho biết.

PackBot của iRobot là một robot được thiết kế cực kỳ thực dụng. Đó là một robot chiến trường nặng 40 pound dành riêng cho công tác trinh sát và do thám, giúp đỡ các binh sĩ bị thương, dò tìm vị trí rò rỉ hoá chất, tháo dỡ thiết bị� trên mọi địa hình bất ổn định và phức tạp. PackBot được điều khiển từ xa bằng máy tính sử dụng hệ điều hành Linux, tần số 800 MHz. Giá thành của chúng không hề rẻ, từ 50.000 USD cho đến 100.000 USD/con. Tuy nhiên, đối tượng người mua chính � chính phủ Mỹ vẫn tỏ ra hoàn toàn vui vẻ và hài lòng và còn hào phóng chi thêm cho iRobot 25 triệu USD nữa để phát triển các loại xe địa hình chiến trường tự động.

Một thành công khác mới đây là robot Dã thú, một loại máy bay không người lái được phía Mỹ sử dụng để tấn công lực lượng al- Qaida ở Yemen. Tất nhiên, lĩnh vực robot hoạt động trên trời còn rất hạn chế, mặc dù vậy, nếu các doanh nghiệp thực sự tìm được con đường tiếp cận khách hàng�� một cách hợp lý thì triển vọng vẫn vô cùng sáng sủa, Kishore Rao, trợ lý cao cấp của hãng đầu tư Trident Capital cho biết. Hãng này đã rót một phần vốn cho iRobot nhưng vẫn phải thừa nhận rằng số lượng các nhà đầu tư mạo hiểm chịu hậu thuẫn cho các công ty robot kiểu này ''chỉ đếm được trên đầu ngón tay''.

Những điểm tương đồng với ngành công nghiệp PC

''Quay ngược thời gian 10 năm, tôi dám chắc không một ai thực sự hiểu được nội hàm của khái niệm robot thông minh là như thế nào'', giáo sư Whittaker nói. Ông tin rằng nền kinh tế robot rồi cũng sẽ tiến triển hệt như ngành công nghiệp PC 20 năm trong 20 năm qua.

Tất nhiên, để ngành kinh doanh robot đạt được ''cơn sốt bùng nổ'' thực sự thì còn phải khắc phục được nhiều vấn đề cốt lõi nữa. Thông tin liên lạc và sự phối hợp hoạt động vẫn còn là thách thức. Cầm nắm cũng là một điểm còn hạn chế. Những robot điều khiển từ xa như PackBot hoặc các model robot của Workhorse có thể chụp ảnh hoặc giao hàng rất giỏi, nhưng lựa chọn và nhặt đồ vật lên thì lại là vấn đề khác.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận là khả năng của Robot đang phát triển một cách nhanh chóng Earth Simulator, chiếc siêu máy tính mạnh nhất thế giới hiện nay đã có thể xử lý được số phép tình gần bằng 1/3 con số 100 triệu phép tính của não người trong một giây. Theo luật Moore, sức mạnh xử lý có thể tăng đến một định mức mà khi đó máy tính hoạt động được gần ngang bằng với bộ não con người.

Khi đó, những robot với trí thông minh nhân tạo gần giống con người chắc chắn sẽ có được một chỗ đứng nhất định trên thị trường. Sony, Honda và một số công ty của Nhật Bản đang tiếp thị cho Robot Đồng hành, và một loại robot có tên �RoboSapien�� giá 99 USD sẽ sớm được hãng đồ chơi công nghệ Wow Wee tung ra thị trường.

Việc bắt chước các hành vi của con người ở đại bộ phận các robot vẫn còn quá khó khăn và phức tạp. �bạn có thể nói chuyện với một con robot, nhưng không thể bắt nó trao đổi về học thuyết Spinoda với bạn được''. Và một đặc điểm nữa của con người sẽ vắng mặt một cách dễ nhận thấy ở robot: đó là chân. Một số loại robot thử nghiệm có chân bắt chước cách di chuyển của loài bò sát hoặc cua, nhưng thực tế đã chứng minh bánh xe tỏ ra ưu viết ở mọi môi trường và vận hành dễ dàng hơn nhiều. ''Trong suy nghĩ của tôi, robot có chân chỉ có thể tìm thấy ở Hollywood'', giáo sư Angle nói.

Cầm Thi � Theo CNET