Người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Đồng chí Phạm Văn Đồng.

Đồng chí Phạm Văn Đồng (bí danh là Tô) sinh ra trong một gia dình công chức tại xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Vào những năm đầu của thế kỷ 20, khi còn là một thanh niên, đồng chí Phạm Văn Đồng đã sớm giác ngộ cách mạng, đã biết đến Nguyễn Ái Quốc và tìm hiểu tư tưởng cách mạng của Người thông qua sách báo được truyền bá vào Việt Nam lúc bấy giờ như báo: "Người cùng khổ", "Nhân đạo", "Tạp chí thư tín Quốc tế"... Năm 1924, được xem tấm ảnh của Nguyễn Ái Quốc từ Pháp gửi về, với trí thông minh, sự nhạy bén của tư duy, đồng chí Phạm Văn Đồng vô cùng khâm phục, ngưỡng mộ Nguyễn Ái Quốc nên đã tiếp cận với những tư tưởng cũng như con đường cách mạng mà Nguyễn Ái Quốc đã vạch ra.

Năm 1926, đồng chí được chuyển sang Quảng Châu dự lớp huấn luyện chính trị do Nguyễn Ái Quốc tổ chức, trực tiếp giảng dạy và được kết nạp vào Việt Nam thanh niên Đồng chí Hội. Cũng từ đó, đồng chí có điều kiện gặp gỡ nhiều hơn với lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Ý chí cách mạng, lý tưởng cộng sản và tinh thần yêu nước của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã ảnh hưởng sâu sắc tới lý tưởng của Phạm Văn Đồng, biến đồng chí từ một thanh niên yêu nước trở thành một chiến sĩ cách mạng chân chính.

Bảy năm bị tù đầy khắc nghiệt ở Khám lớn Sài Gòn cũng như nhà tù Côn Đảo (1929 - 1936), đồng chí Phạm Văn Đồng luôn giữ vững phẩm chất khí tiết của người cách mạng yêu nước và cùng nhiều đồng chí cách mạng khác để "biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng", tổ chức các lớp học tập của tù nhân về những vấn đề của chủ nghĩa Mác-Lênin, về con đường cách mạng Việt Nam mà đồng chí đã tiếp thu từ Người thầy của mình là Nguyễn Ái Quốc.

Đầu năm 1940, khi đồng chí Nguyễn Ái Quốc ở Côn Minh (Trung Quốc) chuẩn bị về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam, đồng chí Phạm Văn Đồng đã được gặp Nguyễn Ái Quốc và được đồng chí Nguyễn Ái Quốc giao phó những nhiệm vụ quan trọng. Từ đây, suốt một thời kỳ dài gần 30 năm (cho đến khi Bác Hồ mất 1969), đồng chí Phạm Văn Đồng được thường xuyên làm việc bên Bác, theo sự chỉ dẫn và phân công của Bác.

Là một trong những cán bộ tiền bối, được Bác Hồ trực tiếp giáo dục và rèn luyện, đồng chí Phạm Văn Đồng đã trở thành người học trò xuất sắc, một cộng sự gần gũi và thân thiết của Bác. Đồng chí đã thể hiện những phẩm chất cao quý của một người cộng sản trung kiên, mẫu mực. "Tận trung với nước, tận hiếu với dân - Dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng và Nhân dân -Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư chống quan liêu, tham ô, lãng phí - Nói đi đôi với làm, nêu gương về đạo đức, nhân cách và có tấm lòng nhân ái, bao dung...

Suốt 75 năm công tác liên tục, qua nhiều cương vị, đồng chí Phạm Văn Đồng đã tự học tập, rèn luyện theo tấm gương đạo đức cách mạng của Bác Hồ, suốt đời hy sinh, phấn đấu cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Phẩm chất cao quý người học trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh còn thể hiện ở chỗ từ khi thôi đảm trách các chức vụ trong Đảng và Nhà nước, đồng chí đã dồn sức thực hiện xuất sắc 4 tác phẩm về tư tưởng Hồ Chí Minh: "Hồ Chí Minh - Một Con người, một dân tộc, một thời đại, một sự nghiệp" (1990); "Hồ Chí Minh, quá khứ hiện tại và tương lai (1991); Hồ Chí Minh và con người Việt Nam trên con đường dân giàu nước mạnh (1993); và "Những nhận thức cơ bản về tư tưởng Hồ Chí Minh" (1998). Đó cũng là những công trình khoa học đối với công tác nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần quan trọng vào công tác giáo dục chính trị, lý luận của Đảng ta hiện nay.

Mấy chục năm đứng đầu Chính phủ và hệ thống hành pháp, đồng chí Phạm Văn Đồng luôn trăn trở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, xây dựng tiền đề, tạo lập và phát triển một chính quyền của dân, do dân, vì dân, xây dựng xã hội mới XHCN phù hợp với bản sắc của dân tộc Việt Nam. Trong đời sống riêng tư, đồng chí luôn là tấm gương mẫu mực của người cán bộ lãnh đạo tận tâm tận lực, vì nước, liêm khiết, khiêm tốn, giản dị, gần giũ với nhân dân.

Đồng chí Phạm Văn Đồng là nhà lãnh dạo kinh tế giàu kinh nghiệm. Ngay khi đất nước giành được dốc lập, ở cương vị Bộ trưởng Bộ Tài chính đầu tiên của chính phủ mới, đồng chí đã có nhiều chủ trương sáng suốt giải quyết những vấn đề khó khăn về tài chính cho đất nước. Trong cương vị Phó Thủ tướng rồi Thủ tướng trong hai cuộc kháng chiến, đồng chí đã lãnh dạo, quản lý mọi mặt hoạt động của Nhà nước nhằm phát triển kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế; huy động sức người, sức của cho kháng chiến, tổ chức tốt công tác chi viện cho tiền tuyến đem lại sức mạnh to lớn cho cuộc kháng chiến, đánh thắng các thế lực xâm lược, thống nhất đất nước.

Đồng chí Phạm Văn Đồng còn là Nhà văn hoá lớn của dân tộc. Đồng chí cũng là người rất sâu sát, chí tình với giới văn nghệ sĩ, khẳng định vị trí quan trọng của văn học, nghệ thuật trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Trên lĩnh vực đối ngoại, đồng chí Phạm Văn Đồng là nhà ngoại giao xuất sắc, là một trong những nhân vật chủ chốt tham gia vào việc hoạch định đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam, thể hiện sinh động tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, được bạn bè quốc tế tin yêu kính trọng. Đồng chí Phạm Văn Đồng được xem là một trong những nhân vật xuất sắc và có ảnh hưởng lớn nhất ở Việt Nam trong thế kỷ 20, nhờ những khả năng siêu phàm về ngoại giao cũng như uy tín, ảnh hưởng to lớn ở trong nước.

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của đồng chí Phạm Văn Đồng - một tấm gương mẫu mực về đạo đức cộng sản, về học tập và thực hiện tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, được nhân dân Việt Nam và bè bạn Thế giới yêu mến, kính trọng. Tên tuổi và sự nghiệp của đồng chí được ghi vào lịch sử vẻ vang của Đảng, của dân tộc.

Đức Tâm (Theo tư liệu tuyên truyền của Ban Tư tưởng - Văn hoá TW)